معرفی رشته دندانپزشکی

%name معرفی رشته دندانپزشکی

دانشجویان رشته دندانپزشکی باید از دست هایی متخصص و توانا بهره‌مند باشند

دانشجویان رشته دندانپزشکی باید از دست هایی متخصص و توانا بهره‌مند باشند، چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی، از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان، نیاز به دست‌هایی هنرمند و پرقدرت دارد تا بتوان به نحو احسن، کارهای زیبا دندانپزشکی را انجام داد.

دندانپزشک به تشخیص و درمان بیماری‌های دهان و دندان می پردازد و از همین رو احتمالا بهتر باشد که عنوان این رشته را دهان‌پزشکی گذاشت.

در گذشته دندانپزشکی را مساوی با دندانسازی می‌دانستند. اما امروزه دندانسازی تنها بخشی از دندانپزشکی می باشد. رشته دندانپزشکی در مقطع دکترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماری‌های دهان و دندان را آموزش می‌دهد.

دندان‌پزشکی یک علم تخصصی می باشد که سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات تامین می‌کند. همچنین به یاری این علم می‌توان بسیاری از بیماری‌ها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن پیشگیری نمود.

دندانپزشکی دارای دو دوران‌ی جداگانه‌ی ۲ ساله و ۴ ساله می باشد که در ۲ سال اوّل، دانشجویان واحدهای علوم پایه مثل بیوشیمی، آناتومی، بافت‌شناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروب‌شناسی، پاتولوژی و ایمنی‌شناسی را می گذرانند و بعد از ۲ سال، با قبولی در امتحان سراسری علوم پایه، داخل دوران‌ی تخصصی دندانپزشکی شده و دروس خصوصی خود را در زمینه‌ی صدمه شناسی فک و دهان، ارتودنسی (مرتّب کردن دندان‌ها)، اندودنتیکس (درمان ریشه‌ی دندان)، پروتزهای مستقر و متحرّک (روکش دندان، دست دندان)، پریودنتولوژی (بیماری‌های لثه و جرم‌گیری)، ترمیمی (پر کردن دندان‌ها و زیبایی دندان)، بیماری‌های دهان و دندان، انواع عمل دندان (کشیدن دندان)، دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت (تصویر‌برداری از دندان‌ها) می‌گذرانند و در نهایت می‌توانند بیماری‌های دهان و دندان را تشخیص داده و در حدّ یک دندانپزشک عمومی، اقدام به درمان بیماری‌ها بنمایند.

دانشجویان این رشته باید از دست هایی متخصص و توانا بهره‌مند باشند، چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی، از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان، نیاز به دست‌هایی هنرمند و پرقدرت دارد تا بتوان به نحو احسن، کارهای زیبا دندانپزشکی را انجام داد.

عده ای از مردم، دندانپزشکی را صرفاً یک کار عملی و تکنیکی می‌دانند، در حالی که اگر دانشجوی دندانپزشکی تنها فن و روش این رشته را فراگرفته، امّا در علوم پایه بی‌قدرت باشد، در نهایت یک دندانساز خواهد شد؛ یعنی چنین فردی کار روی دندان را فرا گرفته می باشد، امّا از علم پزشکی، بهره‌ای نبرده می باشد.

محتوای دوران:

این مقطع دارای دو دوران مجزای ۲ و ۴ ساله می باشد.

علوم پایه :

که در ۲ سال اول دانشجویان واحدهای علوم پایه مثل بیوشیمی، آناتومی، بافت‌شناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروب‌شناسی و ایمنی‌شناسی را می‌گذرانند.

%name معرفی رشته دندانپزشکی

کار عملی دندانپزشک مهمتر از سواد تئوری می باشد

کارآموزی :

بعد از ۲ سال داخل دوران تخصصی دندانپزشکی شده و دروس خصوصی خود را در زمینه صدمه‌شناسی فک و دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای مستقر و اکلوژن، پروتزهای متحرک و فک و صورت ، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماری‌های دهان و دندان، عمل دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت می‌گذرانند. و در نهایت می‌توانند بیماری‌های دهان و دندان را تشخیص داده و در حد یک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان آنها اقدام کنند.

عده ای دندانپزشکی را با کار عملی و تکنیکی صرف، یکی می دانند در حالی که اگر دانشجوی دندانپزشکی تنها فن و روش این رشته را فراگرفته اما در علوم پایه بی‌قدرت باشد، در نهایت یک دندانساز خواهد شد یعنی چنین فردی کار روی دندان را فراگرفته می باشد اما از علم پزشکی بی نصیب می باشد.

آینده شغلی ، بازار کار، درآمد:

امروزه در کشور ایران نزدیک به ۱۲ هزار دندانپزشک وجود دارد و از سوی دیگر سالانه ۱۸ دانشکده دندانپزشکی دولتی و خصوصی موجود در کشور بیش از ۱۰۰۰ دندانپزشک تربیت می کنند. حال سوال اینجاست که آیا برای این عدد دانش‌آموخته رشته دندانپزشکی مجال‌های کاری وجود دارد؟

بیشتر بخوانید:  نکته هایی مهم برای انتخاب رشته دانشگاه

امروزه در کشور ایران مجال‌های شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل عمده محدودتر شده می باشد که یکی از این دلیل‌ها پیشرفت بهداشت در کشور ایران می باشد می باشد. یعنی خوشبختانه کشور ایران نیز مشابه سایر کشورهای جهان در سمت پیشگیری و اهداف بهداشتی تحرک کرده و بسیاری از بیماری‌ها را مهار و کنترل کرده می باشد. در عملکرد مردم کمتر به پزشکان و دندانپزشکان مراجعه می‌کنند. از سوی دیگر در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته می باشد. برای مانند اگر تا ۲۰ سال قبل به ازای هر ۲۵ هزار نفر یک دندانپزشک وجود داشت حال به ازای هر ۵ یا ۶ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد. البته ذکر عوامل فوق به معنای آن نیست که هیچ مجال شغلی برای دندانپزشکان جوان وجود ندارد بلکه در بسیاری از شهرستانهای کشور، ایران هنوز شاهد کمبود دندانپزشک هستیم. یعنی در حالی که در بعضی از نقاط کشور به ازای هر ۲ هزار نفر یک دندانپزشک داریم، در نقاط محروم کشورمان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد.

افزایش عدد دندانپزشک و بیکاری دندانپزشکان جوان :

افزایش عدد دندانپزشکان جوان بلاتکلیف تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسی ها و پیش بینی های جوامع علمی خارج از ایران ، در سال ۲۰۳۰ میلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازه‌ای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی برخواهد گشت و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا می‌کند.

توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه :

عدم توانایی بر علوم پایه و زبان انگلیسی، دانشجو را از مقولات علمی دور می کند و صرفا به او توانایی انجام کارهای عملی این رشته را می‌دهد.

هرآنچه که یک دانش آموز در درس زیست شناسی دوران دبیرستان خود فرا می گیرد به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی و صدمه‌شناسی که دانشجویان دندانپزشکی در دو سال اول تحصیل خود با وسعت و اعماق بیشتری نسبت به دوران دبیرستان مطالعه می‌کنند.

همچنین دانشجوی این رشته باید از دست هایی متخصص و توانا بهره‌مند باشد چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دستهایی هنرمند و پرقدرت دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای زیبا دندانپزشکی را انجام داد.

برخورداری از سلامت کامل جسمی و روانی و شایستگی انجام کارهای زیاد دقیق علمی، عملی، کلینیکی برای داوطلبان این رشته زیاد ضروری می باشد. خلاقیت و مهارت در کار دست و همچنین برخورداری از خلاقیت و دید هنری، دانشجو را در انجام کارهای عملی این رشته و انجام مهارت‌های لازم در پیاده کردن آموخته‌های آن، کمک زیاد می‌کند.

کار عملی دندانپزشک مهمتر از سواد تئوری:

در پزشکی مخصوصا دوران عمومی درس خواندن دوران دانشجویی و توانایی کافی به گفت‌وگوها کتاب ها در کنار کار بالینی مهم تر از دندانپزشکی می باشد. اما در دندانپزشکی کار عملی و مهارت دست که بلد باشید روی دندان انجام بدهید از درس خواندن مهم تر می باشد. یعنی اگر خیلی مطالب علمی بلد باشید و مطالعه زیادی داشته باشد ولی در کار عملی و دستی بی‌قدرت باشید دندانپزشک خوبی نخواهید شد. دندانپزشکی مثل پزشکی نیست که با نسخه نوشتن هم احتمالا بتوانید درآمد داشته باشید، باید کار عملی انجام بدهید.

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:

امکان ادامه تحصیل فوق دکترا در رشته‌های مختلف دندان‌پزشکی در ایران وجود دارد.

عدد و عناوین واحدهای اصلی و خصوصی:

طول دوران دندانپزشکی پنج سال می باشد و درسهای آن در سه بخش: عمومی، پایه و خصوصی برنامه ریزی شده می باشد که از لحاظ نحوه درس و درس دادن، به درس های نظری  عملی نظری، عملی تقسیم می‌شود.

%name معرفی رشته دندانپزشکی

عمل فک و دهان و صورت هم شاخه ای تخصصی دیگر از رشته دندانپزشکی می باشد

بیشتر بخوانید:  شرایط نگهداری و پرورش درخت پالونیا

این دوران حاوی دو مرحله می باشد:

مرحله اول (۵/۱ سال) :

در این مرحله دانشجویان درسهای نظری و عملی علوم پایه و عمومی را در دانشگاه (کلاس و آزمایشگاه)‌ می‌گذرانند.

مرحله دوم (۵/۳ سال) :

در این مرحله دانشجویان درسهای تخصصی را در دانشگاه (کلاس و بخشهای کلینیکی) فرا می‌گیرند و به قصد برخورداری از کارایی تعلیماتی- درمانی، بیشتر این دوران تحصیلی را در بخشهای کلینیکی دانشکده و بیمارستانهای وابسته به ارایه خدمت‌ها بهداشتی و درمانی می‌پردازند؛ لازم به یادآوری می باشد که گذراندن درسهای پایه برای ورود به دوران کلینیکی (مرحله دوم) ضروری می باشد.

نظام تعلیماتی مطابق رسم‌نامه مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی می باشد و هر واحد درس نظری ۱۷ ساعت و هر واحد درس عملی ۳۴ ساعت می باشد. کل واحدهای درسی این دوران ۲۰۳ واحد می باشد.

درس های پایه رشته دندانپزشکی

درس های پایه به درس هایی گفته می شوند که زمینه ساز ورود دانشجو به درس های اصلی و تخصصی و فراگیری آنهایند. در این رشته درس های پایه جمعا به عدد ۴۳ واحد درسی می باشد که عبارتند از: فیزیک پزشکی، بیوشیمی، بافت‌شناسی انسانی، جنین شناسی، تشریح، ژنتیک انسانی، میکروب‌شناسی، ایمنی شناسی، فیزیولوژی، روانشناسی عمومی، صدمه شناسی عمومی.

درس های تخصصی دندانپزشکی

درس های تخصصی به درس هایی گفته می شود که اطلاعات و آگاهی های لازم را درباره رشته تخصصی به دانشجو داده، او را با مفاهیم تخصصی و عمده رشته مورد نظر آشنا می کند و آموزش های لازم را به او می دهند.

در رشته دندانپزشکی درس های تخصصی عبارتند از: کالبدشناسی و مرفولوژی دندان، زبان خارجی خصوصی، جنین و بافت شناسی فک و دهان، صدمه شناسی دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، بیماریهای دهان و تشخیص، بیولوژی دهان، پریودنتولوژی، دندان‌پزشکی ترمیمی(پروتز متحرک پارسیل، پروتز مستقر، پروتز کامل) عمل دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان، رادیولوژی دهان، گوش و حلق و بینی، نظام پزشکی و طب قانونی، بهداشت عمومی و اکولوژی، بهداشت محیط زیست، دندانپزشکی مجتمعی، بیماری های روانی، بیماری های درونی، فارماکولوژی، بهداشت دهان و تغذیه و دندانپزشکی پیشگیری مواد دندانی و پایان نامه (رساله)‌.

دانشجویان در سال چهارم با تایید استاد راهنما، موضوعی را برای پایان نامه انتخاب و راجع به آن تحقیقاتی را ابتدا می نمایند، ولی واحد پایان نامه در سال آخر حساب‌کردن خواهد گردید که در آن دوران دانشجو پایان نامه را به هیات داوران منتخب ارایه و از آن دفاع می نماید.

ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رشته دندانپزشکی

دندانپزشکی که در یک رشته تخصصی خاص ادامه تحصیل داده باشد (پس از اخذ مدرک دکترای دندانپزشکی) عنوان «متخصص» قطعا زیر نام او و قبل از گرایش مورد نظر ذکر می شود.

ارتودنتیکس (متخصص ارتودنسی): اصلاح روابط نامناسب فکی و دندانی، تنظیم و اصلاح روابط بین دندانها و استخوانهای سر و صورت و به طور کلی ناهنجاری های دندانی و فک و صورت از جمله وظایف یک متخصص ارتودنسی به شمار می رود. طول دوران این تخصص رشته دندانپزشکی ۳ ساله می باشد، معمولا بهترین منزلت های آزمون تخصص داخل این رشته می شوند.

پاتولوژی فک و دهان و صورت (صدمه شناسی): توانایی متخصصان این رشته دندانپزشکی بررسی نمونه های برداشته شده از ضایعات دهان، فک و صورت از لحاظ تشخیص انواع بدخیمی، سرطان و سایر ناهنجاری های بافتی می باشد.

اندودنتیکس (تخصص درمان ریشه دندان): وظیفه متخصص این رشته دندانپزشکی درمان های پیچیده ریشه و یا عمل هایی می باشد که معمولا از عهده توانایی های دندانپزشکان عمومی خارج می باشد.

پریودنتیکس (تخصص بیماریهای لثه و بافتهای نگه دارنده دندان): این افراد در تشخیص بیماری های لثه، گذاشتن ایمپلنت، عملکرد و زیبایی ساختار لثه تخصص پیدا می کنند.

بیشتر بخوانید:  معرفی رشته طراحی صنعتی

دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی: بازسازی و بازسازی دندان های طبیعی و تأمین زیبایی ظاهری دندان ها بخشی از وظایف متخصصان این شاخه رشته دندانپزشکی می باشد.

عمل فک و دهان و صورت، رشته دندانپزشکی کودکان و تخصص پروتزهای دندانی هم شاخه های تخصصی دیگر رشته دندانپزشکی می باشد.

خلاصه‌ای از مطالب مطرح شده بعضی از درسهای تخصصی الزامی:

اندودنتیکس: مطالب این درس حاوی بررسی اتیولوژی، تشخیص، پیشگیری و درمان بیماریهای پالپی و بافتهای نگهدارنده دندان‌ناشی از ضایعات پالپ به قصد حفظ سلامت و نگهداری دندانهای طبیعی می باشد.

بیماریهای دهان و تشخیص : در درس بیماریهای دهان و تشخیص، به شناسایی ، تشخیص کلینیکی و پاراکلینیکی ضایعات حفره دهان و درمان ضایعات مخاطی آن و ارتباط آن با سایر بیماریهای بدن پرداخته می‌شود.

پروتزهای دندانی: در این درس در ارتباط با مسایل ترمیمی و بازسازی دستگاه جونده (دندانها و ساختمان مجاور کناری صورت) از راه پروتزهای مستقر، متحرک (پارسیل و کامل) و فک و صورت مباحثه می‌شود. همچنین مسایل مربوط به اصول اکلوژن در این رشته مورد درس دادن علمی عملی قرار می‌گیرد.

رادیولوژی: درس رادیولوژی یکی از درسهای دندان‌پزشکی و از علوم اساسی سمت دستیابی و شناسایی حالات طبیعی و غیرطبیعی استخوان فکها و دندانها می‌باشد.

دندان‌پزشکی کودکان: درس دندان‌پزشکی کودکان، قسمتی از درسهای دندان‌پزشکی می باشد که حاوی : تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ دهان و دندان کودکان، معلولان و معلولان ذهنی و شناسایی رابطه آن با سلامت عمومی آنها می‌باشد.

دندان‌پزشکی ترمیمی : این درس حاوی بررسی اتیولوژی ، تشخیص ، پیشگیری و درمان و بازسازی ضایعات بافتهای سخت دندانی به قصد حفظ سلامت و زیبایی دندانهای طبیعی و بافتهای نگه‌دارنده آنهاست.

رشته ‌های مشابه و نزدیک به این رشته :

وجوه مشترک علمی وسیعی که این رشته با رشته پزشکی دارد، به دندان‌پزشک این مهارت را می‌دهد تا با شناخت همه جانبه ساختمان بدن و فیزیوپاتولوژی آن خدمت‌ها و درمان‌های لازم را در راستای تخصصی خود ارایه دهد.

وضعیت نیاز کشور ایران به این رشته در حال حاضر :

اگرچه اهمیت رشته دندان‌پزشکی در شهرهای بزرگ و میانه تا حدود زیادی روشن می باشد، اما متاسفانه هنوز این رشته نتوانسته می باشد بها والای خود را در شهرهای کوچک و روستاها، آن‌چنان که باید نشان دهد. گرایش روزافزون داوطلبان به این رشته و مراجعه رو به افزایش شهروندان به شاغلان این پیشه ، می‌تواند اهمیت قابل ملاحظه و نیاز به متخصصان را در این رشته ، حتی در مقایسه با سایر رشته‌های پزشکی به وضوح نشان دهد.

دشواری‌ها و مشکلات تحصیل در این رشته :

دندانپزشکی پیشه‌ای می باشد که با کارهای عملی بر روی بیمار همراه می باشد، بنابراین امکان انتقال بیماری‌های عفونی مثل هپاتیت یا ایدز از بیمار به پزشک زیاد زیاد می باشد و دندانپزشکان باید همواره به اصول کنترل عفونت توجه داشته باشند چون یک کوتاهی یا اشتباه می‌تواند برای آنها عواقب ناخوشایندی داشته باشد. همچنین یک دندانپزشک باید بطور مرتب نرمش و ورزش کند تا گرفتار کمردرد و پادرد مزمن نگردد.

نکات مثبت “رشته دندانپزشکی”

نداشتن شیفت های تحمل فرسای شبانه و اجباری

 گرفتن آسان تر مدرک دکتری و زمان تحصیلی آسوده تر نسبت به پزشکی و داروسازی

 درآمد خوب حتی با داشتن مدرک دکتری عمومی بدون تخصص

نکات منفی “رشته دندانپزشکی”

 دردهای عضلانی و مفصلی (به دلیل حالت‌های بدنی مستقر طولانی‌ مدت، انجام حرکات تکراری، قرار گرفتن در یک وضعیت نامناسب به مدت طولانی)

 خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و واگیردار (با رعایت اصول ایمنی مشابه استفاده از ماسک، عینک محافظ و دستکش قابل پیشگیری می باشد)

 آلودگی به خون نجس (این یکی از خطراتی می باشد که همیشه متوجه دندانپزشکان می باشد)

 کمتر شدن مجال های شغلی در شهرهای بزرگ (در مناطق محروم نیاز مبرم به دندانپزشکان حس می شود)

 

منبع: بیتوته